సావిత్రీబాయి ఫులే – భారతదేశ తొలి మహిళా గురువు, సామాజిక మార్చిద్దాం అనే శబ్దం

సావిత్రీబాయి ఫులే (1831–1897) భారతదేశపు మొదటి మహిళా ఉపాధ్యాయురాలు, స్త్రీ విద్యా ఉద్యమ పితామహురాలు, మరియు ఒక గొప్ప సామాజిక ఉద్యమ కారిణి. ఆమె తన భర్త జ్యోతిరావ్ ఫులే తో కలిసి, స్వాతంత్ర్యానికి ముందే నలుగురికి విద్యా వెలుగు పంచిన మహానుభావురాలు.

స్త్రీల విద్య కోసం తొలి అడుగు

ఆమె ఒక దళిత కుటుంబంలో జన్మించి, చిన్న వయస్సులోనే పెళ్లయినా, భర్త ప్రోత్సాహంతో చదువుకున్నారు.
1848లో పూణెలో స్త్రీలకు మొదటి పాఠశాల ప్రారంభించినది ఆమెనే!
ఆ రోజుల్లో స్త్రీలు చదవటం పాపం అనేవాళ్ల మధ్య, ఆమె చూడు – నేర్చుకో – ఎదుగు అనే మార్గాన్ని చూపారు.

తాను బడికి వెళ్తున్నప్పుడు ఆమెపై ఇటుకలు, మురికివస్తువులు వేసేవారు. అయినా, ఆమె ఆగలేదు. ఎందుకంటే ఆమెకు విద్యే విముక్తి మార్గం అని తెలుసు.

వివక్షకు వ్యతిరేకంగా పోరాటం

• ఆమె దళితులకు, అణగారిన వర్గాలకు, అనాథలకు విద్య అందించేందుకు నిస్వార్థంగా కృషి చేశారు.

• స్త్రీలను childbirth లో ఏలిన సమాజం నుంచి రక్షించేందుకు ఆమె బాలింతల కేంద్రాలు (delivery centers) ఏర్పాటు చేశారు.

• ఆమె పతితో కలిసి విధవలను、విడితులనూ ఆశ్రయించేవారు.

కవయిత్రిగా, మార్గదర్శిగా

సావిత్రీబాయి కేవలం గురువే కాదు – ఆమె కవయిత్రి కూడా.
ఆమె రచనలు స్త్రీ శక్తిని బలపరిచే సందేశాలతో నిండి ఉంటాయి. ఆమె రాసిన కొన్ని ప్రముఖ కవితలు:

📘 “काव्यफुले (Kavyaphule)”
📘 “बावन्नकशी सुबोध रत्नमाला”

ఈ రచనల్లో ఆమె సామాజిక సమానత్వం, విద్యా హక్కు, స్త్రీల చైతన్యం గురించి రచించారు.

ఆమె సేవలో చివరి శ్వాస

1897లో ముంబైలో ప్లేగ్ వ్యాపించినప్పుడు, ఆమె అనాథ పిల్లలని రక్షించడానికి ముందుకొచ్చారు. అదే సమయంలో, ఒక ప్లేగ్ బాదితుడికి సహాయం చేస్తూ ఆమె ఆ వ్యాధికే బలయ్యారు. జీవితం చివరి వరకు సేవే ఆమె ధ్యేయం.

• మొదటి భారతీయ ఉపాధ్యాయురాలు

• దళిత మహిళలకు విద్యా హక్కు కోసం పోరాడిన నాయిక

• స్త్రీ సమానత్వానికి వేదిక వేసిన ఉద్యమ కారిణి

• ప్రేమతో, ధైర్యంతో, త్యాగంతో నిండి ఉన్న ఆత్మా గొంతు